Uitgehold piepschuim

Hier in België hebben we een Staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging rondlopen. Dat is zonder meer Belgisch en uniek. Heb wat zitten googlen, maar nergens in de beschaafde wereld blijkt er een vergelijkbare overheidsfunctie te bestaan. Net zo min trof ik iemand aan die ook maar enigszins de vergelijking met Vincent Van Quickenborne kan doorstaan. En dat is goed nieuws voor de wereld, neem het maar voetstoots van me aan.

Wie de lichtheid en leegheid van Van Quickenborne treffend wil beschrijven, stuit al snel op de grenzen van beeldspraak en fysische wetmatigheden. Ik waag me niettemin aan enkele pogingen, in het volle besef van hun ontoereikendheid. Herverdampte damp. Een vacuümverpakt vacuüm. Een heliumballon in gewichtloze toestand. Uitgehold piepschuim. De leegte in de bovenkamer van Mister Q is derwijze absoluut dat ze angstwekkend dicht in de buurt komt van wat Sartre ooit met “le néant” omschreef. Kan je nagaan wat voor een stampij een opborrelend ideetje – hoe schamel en pietluttig ook - onder dat holle schedeldak kan teweegbrengen. En dat gebeurt helaas vaker dan gewenst: nog sneller dan een Stalinorgel bestookt Mister Q zijn medeburgers nu al jarenlang met een spervuur van halfbakken ideetjes die ons leven administratief eenvoudiger moeten maken. Schaf die koopjes af! Weg met die pestbelasting! En telkens weer vangt ie bot, tot zijn grootste verbijstering. Arme Mister Q.

Zelfs wanneer hij op verre buitenlandse missies is – naarstig op zoek naar importklare exotische eenvoud - laat hij ons niet ongemoeid. Onlangs galmde het nog vanuit Hongkong: “Vlaanderen moet het Europese Hongkong worden”. De liberale excellentie prees vooral de flexibele werknemers, het vrije marktdenken en de niet ál te bedilzieke overheid waar het om economische initiatieven gaat. Het is zo klaar als een klontje: naast een lege bovenkamer heeft Mister Q ook nog ideologische stront in de ogen. Toevallig zag ik vorige week een Franse reportage over hoe en waar grote speelgoedconcerns (Mattel, Disney & consorten) hun pluchen beertjes en elektronische speeltjes met het label “Made in China” betrekken. Flexibele werknemers ? Onderbetaalde slaven in hemeltergende arbeidsomstandigheden. Het vrije marktdenken ? Een modewoord als schaamlap voor mensonterende uitbuiting. Een niet al te bedilzieke overheid ? Wars van een minimale sociale regelgeving, ja. Dit was de bottom line van het hele verhaal: een racewagentje met afstandsbediening wordt er voor 5 euro in elkaar geflanst en één week later voor 99 euro op de Champs-Élysées verpatst.

In plaats van zich door Chinese rookgordijnen te laten bedwelmen, zou Mister Q zijn speelgoedpijltjes beter richten op zijn bloedeigen regering van liberalen en socialisten. Van Quickenborne dweept met Kafka, al heeft ie waarschijnlijk nooit één zin van hem gelezen. “De overheid moet Kafka bestrijden”, luidt zijn motto. Het was uitgerekend Kafka die de overheid bestreed, peanut brain, of liever: naam- en gezichtsloze besturen die met hun surreële logica het weerloze individu meedogenloos pletten en vermalen. En wat onze regering tegenwoordig allemaal bekokstooft om haar gammele begroting te doen sluiten, grenst zonder meer aan het absurde:

• Ik heb niet doorgestudeerd voor econoom of boekhouder, maar ik voel intuïtief aan dat je als goede huisvader altijd twee beleggingsprincipes moet honoreren om je toekomst (en die van je gezin) veilig te stellen: investeren in vastgoed en in een goede pensioenregeling. Wat doet onze regering om haar – puur theoretische - cijfertjes op 31 december 2006 te doen kloppen ? Primo: vastgoed in eigen (ons) bezit inderhaast verkopen, en bijgevolg tegen een véél te lage prijs, om het daarna opnieuw te huren. Tegen woekerprijzen, wat had u wel gedacht ? Eminente economen hebben nu al uitgerekend dat het kortetermijneffect van dergelijke operaties na pakweg drie jaar is uitgedoofd. Daarna leggen we er zwaar op toe. Secundo: pensioenfondsen van semi-overheidsbedrijven (Belgacom, NMBS) verkopen aan privébankiers. Ook hier volgens het adagium: snel cash binnenrijven, later zien we wel weer. Dat later zal hoogst ontnuchterend aankomen, wanneer onze overheid de pensioenen van tienduizenden werknemers zal moeten uitbetalen met geld dat ze er intussen al lang heeft doorgejaagd. Kortom, onze regering is nu al begrotingsputten aan het graven waarvan de peilloze diepte pas binnen tien jaar tot ons allen zal doordringen;

• Een tweede beproefde begrotingstechniek, zo mogelijk nóg immoreler, bestaat erin dat de overheid vanaf pakweg medio oktober alle betalingen aan toeleveranciers staakt en doodleuk tot eind januari van het daaropvolgende jaar uitstelt. Door deze wanpraktijk balanceren honderden kleine bedrijfjes en zelfstandigen momenteel op de rand van het bankroet. Wat nu volgt, zou zelfs Kafka te gek voor woorden vinden: dit najaar heeft de regering besloten om de belastingen bij zelfstandigen en vennootschappen versneld te innen. Waar mogelijk, al vanaf november. Het zal je maar overkomen: maandenlang wacht je vergeefs op overheidsbetaling van je facturen, de bank heeft je kredietlijnen al afgesneden en wie klopt er daar aan de deur ? De belastingontvanger èn de BTW-invorderingsdienst, graaiend naar geld dat je nog altijd van hún opdrachtgever te goed hebt. Waar is die Van Quickenborne wanneer je hem écht nodig hebt ?