Karşilama Türkiye

Welkom Turkije. Nu spreek en begrijp ik geen jota Turks, maar het Internet staat nu eenmaal voor niets. In België werd het heuglijke nieuws tijdens de voorbije week ietwat overschaduwd door voorbarige (en bijgevolg belachelijke) stakingsacties en enkele onfrisse praktijken bij de PS, maar Turkije mag in principe tot de EU toetreden. Wat in Ankara en Istanbul met opluchting en bescheiden feestgedruis werd onthaald.

Van Jan en Mie Modaal kan ik ergens nog begrijpen dat ze huiverachtig staan tegenover de opname van een islamitisch land in The Happy Few Club. En dat het Vlaams Belang dat vage gevoel van onbehagen schaamteloos zou uitbuiten, lag al helemaal in de lijn der verwachtingen. Maar wanneer eminente politici, zoals een Chirac of Giscard d'Estaing, zich laatdunkend over Turkije uitlaten, bewijzen ze daarmee enkel dat ze cultuurhistorisch absolute nitwits zijn.

Over de geopolitieke en militaire voordelen van een Turks EU-lidmaatschap zijn al veel promopraatjes verkocht, vooral door de Amerikanen en de NAVO. Maar die gaan volledig aan de essentie voorbij: Turkije mag dan wel islamitisch zijn, zowel politiek, cultureel als historisch kan het land voldoende aanspraken op een Europees lidmaatschap doen gelden.

Vooreerst is Turkije een parlementaire democratie met een grondwettelijke scheiding van kerk en staat, zonder meer een unicum in de islamitische wereld. In Klein-Azië werden de fundamenten van de Griekse (en bij uitbreiding, westerse) filosofie gelegd door Heracleitos, Thales van Milete en andere presocratische denkers. In welke stad bleven teksten van Griekse dichters, dramaturgen, filosofen en wiskundigen eeuwenlang voor het nageslacht bewaard om uiteindelijk in onze contreien de Renaissance in te luiden ? In Constantinopel, nu Istanbul (overigens een verbastering van het Oudgriekse εις τήν Πόλι(ν), letterlijk “naar de stad”).

Maar er zijn bijkomende redenen om Turkije als Europees land te omhelzen. Eens Turkije volwaardig lid is, zal het niet alleen méér politieke stabiliteit en welvaart binnenhalen, maar ook gedwongen worden om binnenshuis schoon schip te maken met enkele heikele thema’s zoals de ál te grote macht van het leger, de aanhoudende schending van mensenrechten (folteringen in gevangenissen), de schandelijke negatie van de massamoord op de Armeniërs tussen 1915 en 1916 en de onaanvaardbare onderdrukking van de Koerdische minderheid. Om nog te zwijgen van de aanslepende Cyprus-kwestie.

Voor alle Turken is het nu duimen dat die toetredingsgesprekken vlot verlopen en onderweg niet door Oostenrijkers of Fransen worden getorpedeerd. Van erfvijand Griekenland moeten de Turken alvast weinig vrezen: daar is de anti-Turkse stemming in korte tijd grotendeels omgeslagen.

Wanneer het een beetje meezit, wil ik in een volgende post iets dieper ingaan op een toch wel bevreemdend fenomeen: de omgekeerde emigratie. Van jonge Belgische Turken naar een land dat ze nauwelijks kennen. Turkije.