Schatz, schraubst du noch ?

Daar liep dat meisje dus op haar blote voetjes, die rood en blauw zagen van de kou. In een oude schort had ze een heleboel zwavelstokjes en één bosje hield ze in haar hand. Niemand had nog iets van haar gekocht, de hele dag niet. Niemand had haar ook maar een stuivertje gegeven. Hongerig en koud liep ze daar en ze zag er zo zielig uit, dat arme stakkerdje !

U weet toch nog hoe dit Deense sprookje afloopt ? Triest, intriest. Iets meer noordwaarts, meer bepaald in Zweden, moet Ingvar Kamprad de nodige lering uit deze droeve vertelling hebben getrokken. Ja, hem zou zoiets niet overkomen ! Hij zou zijn lucifers niet één voor één afstrijken, zoals die domme gans ! Het spilzieke idee alleen al ! Neen, Ingvar zou niet zielig bij de pakken blijven zitten maar zijn lucifers met lef, branie, koopmansgeest en één voet tussen de deur aan Sven en Olga slijten, smörgasbord nog aan toe ! Dit Zweedse sprookje kende een iets fortuinlijker afloop: Ingvar mag zich intussen tot de rijkste mensen ter wereld rekenen. Rijker dan Bill Gates maar - naar verluidt - nóg gieriger dan de Queen of England. En dat wil wat zeggen: Queen Liz schenkt op staatsrecepties steevast Liebfraumilch. Zure pis, recht uit de Aldi, à rato van 40 eurocent per fles.

Waar ik dit Zweedse sprookje heb gelezen ? Niet bij Grimm of Andersen, maar op de website van Ikea:

1926 - De oprichter van IKEA, Ingvar Kamprad, wordt geboren in Småland, in Zuid-Zweden. Hij groeide op de boerderij Elmtaryd op, vlakbij het dorpje Agunnaryd. Als jochie wist Ingvar al dat hij later zijn eigen bedrijf wilde opzetten. Hij begon op zijn fiets lucifers te verkopen in de buurt. Hij ontdekte dat hij in Stockholm goedkoop lucifers in grote hoeveelheden kon kopen, deze kon doorverkopen voor een heel lage prijs en toch nog een behoorlijke winst overhield. Van de lucifers stapte hij over op vis, kerstversiering, zaden en later op pennen en potloden.

Rare jongens, die Zweden. Bizar land, overigens. Meet van noord naar zuid 1.600 km. Brussel-Rome, bij benadering. 410.000 km², met daarop amper 8 miljoen inwoners. Dat maakt, even uit de losse pols gerekend, ongeveer 21 inwoners per vierkante kilometer. Hoe schaars die Zweden ook zijn, ze blijven de wereld met verstomming slaan. Ik kan me niet zo snel een ander land met 8 miljoen inwoners voor de geest halen dat zoveel multinationale ondernemingen heeft voortgebracht: Ikea, Volvo, Scania, Saab, Abba, Ericsson en dan zie ik er beslist nog een paar over het hoofd. Andere Zweden met wereldfaam: Hans Blixen, Pär Lagerkvist, Olof Palme, Astrid Lindgren, de Zweedse kok van de Muppet Show en Alfred Nobel. Om van al dat voetbaltalent nog te zwijgen: Ljungberg, Henrik Larsson, toffe peer Pär Zetterberg. En over het vrouwelijk schoon zullen we maar niet beginnen, zeker ? Wat dit betreft, zeggen plaatjes altijd méér dan praatjes (op de foto: Miss Zweden 2004).

Nog even terug naar Ikea. In Londen werd eind vorig jaar een nieuwe Ikea geopend. In de stormloop die dit evenement met zich mee bracht, werden verschillende mensen ei-zo-na vertrappeld. Op bevel van hogerhand werd de feestelijke (ahum) opening met een week uitgesteld. Hoe krijgt Ikea de mensen toch zo ver om a) eerst een half uur lang in de auto aan te schuiven; b) een half uur lang rondjes op de parking te rijden en; c) een uur lang kuddegewijs de hele winkelruimte te doorkruisen, want sneller geraak je nu eenmaal niet bij de kassa’s. Dat kan toch niet alleen met goedkope meubelen en lekkere gehaktballetjes te maken hebben ? Ikea is, om het met een duur woord te zeggen, een cultuurfenomeen. Een BBC-journalist schreef er ooit een hilarisch stukje over. Enkele citaten: “Mocht Dante vandaag zijn Inferno hebben geschreven, had ie er wellicht nog een tiende hellecirkel aan toegevoegd: op zondag gaan winkelen in Ikea.” “Er circuleren nu al ramingen dat één op tien Europeanen in een Ikea-bed werd verwekt.” “Kom je iemand in Groot-Brittannië tegen die niet ouder is dan 50 en die nog nooit een voet in Ikea heeft gezet, dan kan ie alleen van adel zijn. Of op de Hebriden-eilanden wonen.” “Ikea ontlokt bij velen een vreemd thuisgevoel in andermans woningen: dat komt ervan wanneer je alle meubelen herkent.” Enzovoorts, enzovoorts. Het volledige artikel kunt u desgewenst hier lezen.

Slotsom: we mogen Ikea dankbaar zijn voor betaalbare designmeubelen met knotsgekke namen (Billy, Benno, Bonde, Brigad, Diktad, Ektorp, Grunka, Gorm, Laxan, Tunhem…). Maar soms slaat Ikea de taalkundige bal wel eens mis. In Duitsland brachten ze vorig jaar een bed op de markt onder de roepnaam “Ficken”. Wat dat in het Zweeds betekent, weet ik niet, maar in Duitsland denken ze daarbij onwillekeurig aan het beest met de twee ruggen. Het bed is intussen uit het assortiment verdwenen. En wat te denken van de onderstaande billboard ? Jongens toch, een stool sample breng je meestal met dichtgeknepen neus naar de dokter die er vervolgens met een lepeltje in begint te roeren. “Mmm, ietwat aan de gele kant. Je hebt ’t aan de lever, makker.”













(Bijgewerkte versie van een eerder geschreven stukje op www.fullhouse.be, onder de rubriek "Wedstrijdverslagen 2004-2005")