Dure stroom, bitter bier

Het is jouw energie. Met die ietwat verwarrende boodschap (Mijn energie ? Waarom zou ik er dan nog voor betalen ?) en – toegegeven – fraaie reclamespots probeert voormalig monopolist Electrabel zijn reusachtige marktaandeel in België vast te houden. En met succes. Maar ook in het buitenland gooit Electrabel hoge ogen: in Nederland intussen de op één na grootste energieproducent, diverse centrales in aanbouw in Spanje en Italië en enkele opvallende overnames in Frankrijk. Zoveel succes trekt natuurlijk aandacht: vorige zomer werd Electrabel helemaal opgeslokt door de Franse energie- en milieugigant Suez die deze week nog in het huwelijksbootje stapte met Gaz de France. Een fusie waaruit straks de tweede grootste nutsgroep ter wereld zal voortkomen.

Hé, waarom dat saaie economische betoog ? Saai, helaas, maar belangrijk: we hebben het hier over basisbehoeften (licht, warmte, water) waarmee de privésector zich eigenlijk niet hoort te moeien. Laat staan: er immoreel hoge winsten uit slaan. En precies zover is het gekomen, onder druk van het ultraliberale Europa.

Na de liberalisering van de Belgische elektriciteits- en gasmarkt zijn er nog nooit zoveel mensen door hun energieleverancier in de kou gezet. Zelfde scenario in andere landen: ook daar bleven de beloofde prijsdalingen uit (wel integendeel) en in sommige landen blijk je zelfs een pak meer voor je stroom te betalen dan elders. Gisteren woedde er nog een hilarische online discussie in De Telegraaf over het stroomgewijs véél te dure Nederland en het toch zoveel goedkopere België. De eengemaakte Europese markt, dat haal je de koekoek.

Een tweede schaduwzijde van de recente fusiekoorts op de energiemarkt is dat België voor zijn energievoorziening straks met handen en voeten gebonden is aan een Frans privébedrijf waarin de Franse staat een blokkeringsminderheid van ongeveer 30% zal aanhouden. Dat belooft niet veel goeds, het Franse chauvinisme indachtig. Remember Danone. Bovendien maken les p’tits Belges het de Fransen niet echt moeilijk: tot nader order gaan onze kerncentrales vanaf 2015 onherroepelijk dicht, terwijl het nu al zo goed als vaststaat dat Suez en Gaz de France een aantal nieuwe kernreactoren van het EPR-type in Frankrijk zullen bouwen. Notre electricité sera française, ou elle ne sera pas.

Maar waarom die Fransen zo in de zeik zetten, wanneer zelfs een oerbelgisch bedrijf als bierbrouwer InBev het bestaat om in eigen land massaal mensen op straat te gooien om vervolgens doodleuk met duizelingwekkende winstcijfers uit te pakken ? Inderdaad, de thuis van Stella is waar de winst staat. Van een bittere afdronk gesproken.