Big Fish for Burton

In deze doldwaze tijden van nauwelijks meetbare fijnstofpollutie, die onze regering schaamteloos aangrijpt om snelheidsboetes te innen en zilverpapier te belasten teneinde haar gammele begroting sluitend te krijgen, en met de ontluisterende aanblik van vooraanstaande politici die stemmenhengelend opdoemen in drukbekeken maar daarom niet per definitie hoogstaande (lees: pijnlijk kwaliteitsloze) travestietenshows, doet het enorm deugd om eindelijk eens een bericht met inhoud te mogen lezen: Tim Burton krijgt Gouden Leeuw in Venetië !

Altijd geweten dat die Italjonders een hoogst verfijnde smaak hebben: oenologisch, culinair, muzikaal en vooral cinematografisch. Ik ben de Laars eeuwig (nou ja) dankbaar voor Fellini en Pasolini, twee regisseurs die nu al decennia in de linkerkamer van mijn hart bivakkeren. De eerste Italiaanse film die me ooit ter ogen kwam, was La Strada van Fellini, en vanaf die dag durfde ik me voor het eerst in het openbaar cinefiel te noemen. Pasolini vervolledigde die outing met Teorema en Medea. Dat Tim Burton uitgerekend in Europa méér waardering krijgt dan in de US of A, mag niet echt verwonderen: zijn burleske, groteske en ronduit gotische stilistiek is nu eenmaal zo on-Disney als de pokken, en precies daarom sluit Europa hem onvoorwaardelijk in de armen. Vergeet mijn kreupele loftuitingen, lees liever de elogie uit Italië:

"De Amerikaanse filmregisseur Tim Burton krijgt deze zomer op het Filmfestival van Venetië een Gouden Leeuw voor zijn volledige oeuvre. De prijsuitreiking moet het orgelpunt worden van een speciale "Tim Burton"-dag op 5 september. De 48-jarige Burton heeft volgens festivaldirecteur Marco Müller bewezen dat hij "verrassend veelzijdig" is. "Hij is een van de moedigste, meest visionaire en innovatieve cineasten van Amerika."

Tim Burton brak in 1988 door met zijn langspeelfilm "Beetle Juice". Hij is ook de man achter "Edward Scissorhands", "Sleepy Hollow", "Batman", "Batman returns", "Planet of the Apes" en "Charlie and the Chocolate Factory". Tim Burton tekende ook voor de opmerkelijke animatiefilms "Corpse Bride" en "The Nightmare before Christmas". Het 64ste Filmfestival van Venetië vindt plaats van 29 augustus tot en met 8 september."

In een lang vervlogen post had ik al het wierookvat bovengehaald voor Corpse Bride. Maar één van zijn allerbeste films is hier nog niet ter sprake gekomen, en ontbrak ook schromelijk in het bovenstaande juryverslag: Big Fish ! Bij voorkeur te nuttigen met een gekoelde Pinot Grigio !

Deze Tim Burton Tribute mag er overigens ook best wezen...

Ief the Chief

Een originele stelling zal het allicht niet zijn, maar een betrouwbare maatstaf voor het kwaliteitsniveau van een krant (of tijdschrift) zijn de huiscartoonists èn de dagelijkse strips die je in het periodiek verschijnsel aantreft. In de kroeg zou een wijsneus me nú al hebben onderbroken met de vraag: “Wat is kwaliteit ?” Gelukkig is dit geen kroeg en bovendien heb ik het even gehad met Heideggeriaanse vragen, nu ik deze week via Knack heb vernomen dat Heidegger een ordinaire vrouwenloper, dronkaard en Nazi-sympathisant was.

Terug naar de topic. De Britse Guardian heeft waanzinnig goede cartoonists in de personen van Steve Bell en Martin Rowson. The Guardian is, en dat zou zelfs Heidegger niet tegenspreken, een kwaliteitskrant. El País brengt dagelijks een aantal eigenzinnige viñetas, getekend Forges of Máximo, die vaak voor binnenlandse consumptie zijn bestemd maar waarvan de klasse gewoon afdruipt. El País is - en geen borrelfilosoof die anders zou durven te beweren - een kwaliteitskrant. In eigen land mogen we beslist niet mopperen over Zaza (De Standaard) of Zak (De Morgen) die zelfs internationaal geen mal figuur zouden slaan. Knack mag terecht pronken met de kunstzinnige maar af en toe behoorlijk duistere Gal, en Humo dist wekelijks Kamagurka en Jeroom op. Met alle respect voor de prettig gestoorde Kamagurka, maar Jeroom begint hem langzaam aan te overvleugelen, niet alleen grafisch maar ook inzake surreële humor. Soms zie je duidelijk waar Jeroom de mosterd heeft gehaald (Glen Baxter, Thomas the Tank Engine), wat niet hetzelfde als plagiaat is: het eindresultaat is vrijwel altijd hoogst origineel en ook onweerstaanbaar grappig (bijgaande afbeeldingen aanklikken voor grotere weergave).

Ook de dagelijkse strips, een oeroud fenomeen, vertellen ontluisterend véél over het lezerspubliek van een dagblad. Het Nieuwsblad, intussen verworden tot een smakeloos vodje, heeft Jommeke tot icoon verheven. En zweert Het Laatste Nieuws nog altijd bij Kiekeboe ? Nou moe. Dan is De Morgen toch meer mijn ding. Calvin & Hobbes, Sigmund en Non Sequitur op enkele vierkante centimeters samengeperst (toch maar aanklikken voor grotere weergave). En daaronder de laconieke mededeling: verantwoordelijke uitgever, Yves De Smet. Zou Yves in hoogsteigen persoon de cartoons voor zijn lijfblad uitkiezen en daarvoor alle aansprakelijkheid op zich nemen ? Mocht dat het geval zijn, het strekt hem tot eer. En was Yves lang geleden zelf niet de protagonist van een hilarisch stripreeksje “Ief the Chief” ? Van de hand van Nix, voor zover ik me kan herinneren, en ik heb er destijds smakelijk om kunnen lachen.

En dat is uiteindelijk de essentie van een goede cartoon of strip, op papier vaak ingesloten door binnen- en buitenlandse kommer en kwel: een korte maar bevrijdende glimlach. Of grimlach, maakt niet uit. Het is uiteindelijk de lach die telt.